Fotografie z fotoradarów będących w gestii policji stanowią podstawę do ewentualnego ukarania mandatem karnym na podstawie przede wszystkim ustawy Prawo o ruchu drogowym i ustawy o Policji. Legalność tej procedury nie budzi wątpliwości. Natomiast w przypadku postępowania mandatowego opartego na “wyniku” fotografii uzyskanej z fotoradaru gminnego (w zasadzie obsługiwanego przez Straż Miejską) wątpliwości już się pojawiają. rzecz w tym, iż wspomniane wyżej ustawy nie regulują kwestii przeprowadzania postępowań mandatowych związanych z fotografiami z fotoradarów gminnych. Zastrzegają te kompetencje wyłącznie dla policji. Czy zatem istnieje jakakolwiek podstawa prawna pozwalająca Straży Miejskiej (w danej gminie) na legalne wręczanie mandatów za przekroczenie dozwolonej prędkości zarejestrowane na fotografii ? Otóż istniej pewien akt prawny, którym jest rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 2002 r., nadające uprawnienia “mandatowe” w związku z wynikami pomiarów fotoradarów gminom (w praktyce Straży Miejskiej). Jednakże jest to akt rangi podustawowej i zawarte w nim uprawnienia do nakładania mandatów karnych stanowią ewidentne przekroczenie tzw. delegacji ustawowej. Innymi słowy – obsługiwanie fotoradarów przez gminy i nakładanie mandatów przez Straże Miejskie nie ma podstawy ustawowej – czyli nie jest legalne. W przypadku odmowy przyjęcia takiego mandatu, Straż Miejska kieruje sprawę do właściwego sądu, który rozpoznaje sprawę celem ewentualnego ukarania kierowcy grzywną na podstawie przepisów kodeksu wykroczeń (jak wiadomo, co do fotoradarów Straż Miejska nie może wręczać mandatu w oparciu o ustawę Prawo o ruchu drogowym). Jakie argumenty może zgłosić kierowca (lub właściciel pojazdu) w przypadku skierowania przez Straż Miejską wniosku o ukaranie do sądu ? Po pierwsze – można powołać się na brak uprawnienia Straży Miejskiej (gminy) do wykorzystywania fotoradarów w postępowaniu mandatowym z powodu umieszczenia takich uprawnień w akcie prawnym rangi podustawowej, tj.w rozporządzeniu, z naruszeniem zasad delegacji ustawowej. Można wówczas sformułować własny wniosek o “pozostawienie wniosku o ukaranie bez rozpoznania jako wniesionego przez organ nieuprawniony”. Jeżeli wniosek pod względem formalnym zostanie przyjęty do rozpoznania, to nie pozostaje nic innego jak wnosić o uniewinnienie, powołując się na nielegalność postępowania mandatowego (i obsługiwania fotoradarów) prowadzonego przez Straż Miejską, która działa na niekonstytucyjnej podstawie, wskazanej w rozporządzeniu, zamiast w ustawie.
adw. Przemysław Jarnicki
Powyższa informacja jest wyrazem osobistego zapatrywania autora i nie musi być akceptowana przez inne osoby, jak też przez organy stosowania prawa.